Ιστορία

ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΠΑΞΙΜΑΔΙΟΥ

Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι ήταν δημιούργημα ενός σπουδαίου γαστρονόμου, του Παξάμου, που έζησε στα ρωμαϊκά χρόνια. Δεν είναι, όμως, γνωστό αν και κατά πόσον συνέβαλε στην εξέλιξη της αρτοποιίας.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες, το παξιμάδι ταυτίστηκε με την διατροφή των Κρητικών, κυρίως πληθυσμών της υπαίθρου και αποτελεί απαραίτητο συστατικό της φημισμένης Κρητικής διατροφής. Ψωμί των αγροτών, των βοσκών και των ναυτικών της Κρήτης αγαπήθηκε και αναπτύχθηκαν σπουδαίες τεχνικές παραγωγής του επειδή κάλυπτε τις κοινωνικές αναγκαιότητες οι οποίες επικράτησαν στο νησί για αιώνες.

Επειδή διατηρείται για πολύ χρόνο χωρίς να αλλοιώνεται η ποιότητα του, καθιερώθηκε ως καθημερινό ψωμί των οικογενειών που δεν μπορούσαν να ζυμώσουν συχνά. Οι βοσκοί και οι ναυτικοί που ήταν αναγκασμένοι να απουσιάζουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα από τα σπίτια τους έπρεπε να είναι εφοδιασμένοι με το παξιμάδι τους. Για να καλύψουν τις ανάγκες των ναυτικών οι αστικοί φούρνοι της Κρήτης παρασκεύαζαν εξαιρετικής ποιότητας παξιμάδι από τα χρόνια της Ενετοκρατίας.

Επομένως το Κρητικό παξιμάδι μπορεί να θεωρηθεί ως ένα από τα αρχαιότερα «τυποποιημένα» προϊόντα διατροφής. Οι περιηγητές που επισκέφτηκαν το νησί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν παραλείπουν να σημειώνουν την ειδική σχέση των Κρητικών με το παξιμάδι το οποίο κατανάλωναν σε καθημερινή βάση. Οι τεχνικές παρασκευής του αποτελούν ένα εξαιρετικό κράμα λαϊκής εμπειρίας όπως διασώθηκε από την γυναίκα της Κρήτης και επαγγελματικής ενασχόλησης με το είδος.

Το Κρητικό παξιμάδι αποτελεί σήμερα πολύτιμη παρακαταθήκη υγείας και σπουδαία κληρονομιά του γαστρονομικού μας πολιτισμού. Το ψωμί των φτωχών, των βοσκών, των αγροτών και των ναυτικών μπορεί να γνώρισε πολλές αντιφατικές διακυμάνσεις, να θεωρήθηκε άλλοτε ψωμί της χλιδής και άλλοτε της ανάγκης, όμως μεταφέρει μέσα στο χρόνο την πλούσια εμπειρία και τη σοφία των ανθρώπων που το επινόησαν και το υπηρετούν.